آرتروسکوپی زانو یک روش مدرن جراحی برای تشخیص و درمان اختلالات و آسیب دیدگی های مختلف مفصل زانو است که به پزشک این امکان را می‌دهد که بدون ایجاد برش‌های وسیع، اجزای مختلف زانو را به صورت تصویری مشاهده، بررسی و درمان کند. پزشک با آرتروسکوپی می‌تواند بسیاری از آسیب‌دیدگی‌های زانو مانند پارگی رباط صلیبی و پارگی مینیسک را تشخیص داده و در صورتی که نیاز به درمان داشته باشند، با همان تجهیزات آن را جراحی و درمان کند. جراحی زانو به روش آرتروسکوپی جایگزینی کارآمد، کم‌عارضه، ایمن و مناسب برای جراحی‌های باز زانو است. این تکنیک در مقایسه با جراحی باز زانو با مزایای بسیاری مانند دقت بیشتر، موفقیت بالاتر، تهاجم کمتر، عوارض کمتر، درد پس از عمل کمتر، دوره نقاهت کوتاهتر و بازگشت سریع‌تر بیمار به زندگی عادی همراه بوده و فرآیند درمان را نیز کوتاهتر می‌کند.
جراحی آرتروسکوپی زانو چیست؟
آرتروسکوپی یک روش مدرن جراحی مفاصل مختلف از جمله مفصل زانو است. آرتروسکوپی زانو به منظور ارزیابی، تشخیص و درمان آسیب‌دیدگی‌ها و مشکلات مفصل زانو و بافتهای نرم آن انجام می‌شود. در آرتروسکوپی زانو که اصطلاحاً جراحی بسته زانو نیز نامیده می‌شود، ابتدا برش‌های کوچکی روی زانو ایجاد شده و سپس تجهیزات آرتروسکوپی از طریق این برش‌ها وارد مفصل زانو می‌شود. پزشک به کمک این تجهیزات می‌تواند با مشاهده و بررسی اجزای داخلی زانو عارضه را تشخیص داده و در صورت لزوم، در برخی شرایط جراحی را نیز از طریق همین برش‌های کوچک انجام دهد.
پیش از ورود آرتروسکوپی به دنیای پزشکی، از روش جراحی باز برای درمان اختلالات زانو استفاده می‌شد، اما هم‌اکنون سایر روش‌های جراحی جای خود را به این تکنیک مدرن و موفق داده است. آرتروسکوپی زانو، نسبت به جراحی باز دارای مزایای بسیاری از جمله ایمنی بیشتر، شانس موفقیت بیشتر، دقت بالاتر، تهاجم کمتر و مدت زمان جراحی کوتاهتر بوده و علاوه بر این، با آسیب کمتر به بافت سالم زانو، از دست دادن خون کمتر حین جراحی، عوارض کمتر و درد کمتری پس از عمل همراه است. همچنین پس از جراحی آرتروسکوپی زانو، بیمار دوره نقاهت کوتاه‌تری را نسبت به جراحی باز تجربه کرده و زودتر به زندگی عادی باز می‌گردد.
اگرچه جراحی آرتروسکوپی زانو در بسیاری از موارد جایگزین جراحی‌های باز شده است، اما همچنان محدود به درمان دسته محدودی از آسیب‌دیدگی‌ها و مشکلات زانو است. اگر این مشکلات و آسیب‌دیدگی‌ها بسیار جدی باشند و ایجاب کنند تا عمل‌های گسترده و سنگین مانند تعویض مفصل زانو انجام شود، چاره‌ای جز استفاده از روش جراحی باز برای جراح باقی نمی‌ماند. بااین‌حال تکنولوژی پزشکی همواره به سمت تهاجم کمتر و برش‌های کوچک‌تر پیش می‌رود و بعید نیست در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد جراحی بسته تعویض مفصل زانو نیز باشیم.
آرتروسکوپی زانو در چه مواردی انجام می‌شود؟
در صورت بروز مشکل در زانو و هنگامی که با روش‌های غیر جراحی مانند فیزیوتراپی، مصرف داروها، حرکات ورزشی و استراحت نتوان مشکل را برطرف کرد، از آرتروسکوپی زانو استفاده می‌شود. جراح ارتوپد ممکن است آرتروسکوپی زانو را برای موارد زیر پیشنهاد کند:
پارگی رباط صلیبی
رباط صلیبی، رباطی است که استخوان ران را به ساق پا متصل می‌کند و بر اثر حرکت‌های سریع یا ضربه ممکن است دچار کشیدگی یا پارگی شود. پارگی رباط صلیبی یکی از آسیب‌های شایع در ورزشکاران است. آسیب‌دیدگی رباط صلیبی ممکن است به صورت جزئی و یا پارگی کامل باشد. غالباً درمان پارگی کامل رباط صلیبی با جراحی صورت می‌گیرد که کارآمدترین روش آن، جراحی آرتروسکوپی است.
معمولاً در شرایط زیر جراحی رباط صلیبی با آرتروسکوپی پیشنهاد می‌شود:
- رباط صلیبی به طور کامل پاره شده باشد
- بیمار سبک زندگی پرتحرک و فعالی داشته باشد
- بیمار ورزشکار باشد
- بیمار جوان باشد
در آرتروسکوپی پارگی رباط صلیبی، عارضه با پیوند بافت رباط درمان می‌شود. بافت پیوندی ممکن است از تاندون کشکک یا تاندون همسترینگ بدن خود بیمار یا از بدن یک اهدا کننده جدا شده و با رباط آسیب‌دیده جایگزین شود.
هدف از آرتروسکوپی پارگی رباط صلیبی زانو، ترمیم رباط آسیب‌دیده، بازگرداندن ثبات زانو، کاهش آسیب‌های بعدی به مینیسک یا غضروف زانو و بازگرداندن توانایی راه رفتن به فرد است.
پارگی مینیسک (ترمیم مینیسک)
مینیسک، بافتی از فیبر و غضروف است که بین درشت نی و ران پا قرار دارد و ممکن است بر اثر پیچش ناگهانی زانو یا بلند شدن ناگهانی روی زانوی خم شده، دچار آسیب و پارگی شود. انتخاب روش درمان پارگی مینیسک می‌تواند با توجه به علائم، سن و سبک زندگی بیمار، میزان آسیب‌دیدگی و محل آسیب وارد شده به مینیسک متفاوت باشد. پزشک ممکن است برخی آسیب‌های جزئی مینیسک را با روش‌های غیرجراحی مانند تجویز دارو درمان کند. در آسیب‌دیدگی‌های شدید مینیسک، پزشک ممکن است برای ترمیم مینیسک، برداشتن بخشی از مینیسک، برداشتن کامل مینیسک و یا گذاشتن مینیسک مصنوعی، درمان جراحی را پیشنهاد کند. بهترین روش جراحی مینیسک در صورت امکان، جراحی با آرتروسکوپی است.
معمولاً در شرایط زیر جراحی مینیسک با آرتروسکوپی توصیه می‌شود:
- مینیسک دچار پارگی قابل ترمیم درجه ۳ یا شدید باشد
- پارگی مینیسک در ناحیه میانی و داخلی آن قرار داشته باشد
- بیمار درد شدید داشته باشد
- بیمار دچار قفل شدن زانو شده باشد
- بیمار مشکلات حاد حرکتی داشته باشد
- خون رسانی به ناحیه آسیب‌دیده ضعیف شده باشد
- بیمار سبک زندگی پرتحرک و فعالی داشته باشد
- بیمار جوان باشد
- بیمار، مبتلا به آرتریت نباشد
در آرتروسکوپی پارگی مینیسک، جراح بافت پاره شده مینیسک را ترمیم کرده و به هم متصل می‌کند. همچنین در صورت نیاز بخشی از بافت مینیسک که آسیب‌دیده برش داده و برداشته می‌شود و باقی بافت مینیسک که سالم است در جای خود باقی می‌ماند.
هدف از آرتروسکوپی پارگی مینیسک بازگرداندن توانایی راه رفتن به فرد، بازگرداندن حرکت طبیعی زانو با ترمیم و حفظ بافت طبیعی مینیسک، توزیع فشار در سراسر زانو و کمک به سر خوردن مفاصل روی یکدیگر است.
دبریدمان (خارج کردم اجسام درون زانو)
غضروف زانو ممکن است بر اثر عواملی مانند ضربه‌های شدید، اضافه وزن، فعالیت‌های سنگین و ورزش تخریب شده و توانایی محافظت از استخوان در هنگام حرکت و جابجایی را از دست بدهد. در این حالت، بافت آسیب‌دیده غضروف زانو برداشته می‌شود.
معمولاً در شرایط زیر دبریدمان آرتروسکوپیک زانو پیشنهاد می‌شود:
- آسیب و تخریب غضروف زانو حاد باشد
- ضایعه بزرگتر از ۱ سانتی متر مربع باشد
- بیمار دچار درد مزمن در هنگام حرکت باشد
- بیمار دچار تورم و قفل شدن یا گرفتگی زانو در هنگام حرکت باشد
- بیمار مبتلا به استئوآرتریت با تخریب کم غضروف زانو باشد
در دبریدمان آرتروسکوپیک زانو، جراح در محل ضایعه لبه‌های نامنظم و شاخی شده غضروف را جدا کرده و برمی‌دارد تا سطح مفصل زانو کاملاً صاف شده و مفصل بتواند به راحتی بلغزد.
هدف از دبریدمان آرتروسکوپیک زانو جلوگیری از تخریب بیشتر مفصل، خارج کردن بافتهای کنده شده، تحریک بافت سالم غضروف برای رشد و ترمیم، صاف و یکدست کردن سطح مفصل برای لغزیدن راحت و با کمترین اصطکاک، بهبود علائم ناشی از آسیب دیدن غضروف، بازگرداندن حرکت طبیعی زانو و بازگرداندن توانایی راه رفتن عادی به فرد است.
سینوویت (سینووکتومی)
هنگامی که سینوویوم یا پوشش مفصل زانو ملتهب شود، سینوویت زانو رخ می‌دهد. سینوویت زانو معمولاً با تورم، درد، کاهش دامنه حرکت، خشک شدن و احساس ضربان در زانو همراه است و معمولاً توأم با مشکلات سیستمیک مانند آرتریت‌های التهابی رخ می‌دهد. به جراحی سینوویت مفصل زانو سینوویکتومی زانو گفته می‌شود که بهترین روش انجام آن در صورت امکان، جراحی آرتروسکوپی است. سینوویت در صورت عدم درمان ممکن است به مفصل زانو آسیب شدید رسانده و آن را تخریب کند.
معمولاً در شرایطی سینووکتومی آرتروسکوپیک زانو توصیه می‌شود که:
- مفصل زانو پس از یک دوره درمان دارویی کماکان التهاب شدید داشته باشد
- بیمار درد غیرقابل تسکین داشته باشد
- بیمار دچار کاهش عملکرد و محدودیت در دامنه حرکت زانو باشد
در سینووکتومی آرتروسکوپیک زانو، تمام یا بخشی از بافت سینوویوم مفصل که التهاب دارد تخریب می‌شود یا از مفصل خارج می‌گردد.
هدف از سینووکتومی آرتروسکوپیک زانو برداشتن بافت ملتهب سینوویوم مفصل برای کاهش درد، بازگرداندن عملکرد و دامنه حرکت عادی زانو و بازگرداندن توانایی راه رفتن به بیمار است.
برداشتن تومور یا کیست داخل زانو
تومورهای زانو ممکن است در استخوان، غضروف یا بافتهای نرم زانو تشکیل شوند و خوش‌خیم یا بدخیم باشند. این تومورها ممکن است با علائمی مانند درد، تورم و مشکلات حرکتی همراه باشند و یا بدون بروز علائم باشند. تومورهای بدخیم زانو فقط با جراحی باز درمان می‌شوند، اما تومورهای خوش‌خیم زانو ممکن است با دارو قابل درمان بوده و حتی گاهی تنها با مراقبت‌های پزشکی به تدریج ناپدید شوند. بعضی از تومورهای خوش‌خیم ممکن است با ایجاد درد و مشکلات حرکتی برای بیمار، نیاز به جراحی پیدا کنند که بهترین روش انجام آن در صورت امکان، جراحی آرتروسکوپی است.
معمولاً در شرایط زیر جراحی تومور زانو با آرتروسکوپی پیشنهاد می‌شود:
- تومور زانو خوش‌خیم باشد
- تومور خوش‌خیم در بافت نرم زانو قرار داشته باشد
- تومور با روش‌های غیرجراحی درمان نشود
- بیمار دچار درد شدید باشد
- بیمار دچار محدودیت حرکتی باشد
در آرتروسکوپی تومورهای خوش‌خیم زانو، این تومورها به طور کامل جدا شده و از زانو خارج می‌شوند.
هدف از آرتروسکوپی تومورهای زانو، برداشتن تومورها، جلوگیری از بزرگ شدن آن، جلوگیری از فشار آوردن و آسیب رساندن به اجزای مختلف زانو، کاهش درد و محدودیت حرکتی بیمار است.
تشخیص مشکل
آرتروسکوپی زانو علاوه بر کاربردهای درمانی، برای تشخیص طیف وسیعی از عارضه‌های زانو نیز استفاده می‌شود. به کمک آرتروسکوپی، جراح ارتوپد می‌تواند وضعیت اجزای داخلی مفصل زانو را مشاهده کند و عارضه دقیق و یا شدت عارضه را تشخیص دهد. تشخیص با آرتروسکوپی به جراح دید دقیق‌تر و مطمئن‌تری نسبت به روش‌های تصویربرداری مانند MRI می‌دهد و امکان مشاهده مستقیم وضعیت زانو را برای وی میسر می‌کند.
معمولاً انجام آرتروسکوپی تشخیصی در موارد زیر پیشنهاد می‌شود:
- پزشک برای تأیید تشخیص خود نیاز به مشاهده چشمی اجزای زانو داشته باشد
- برای درجه‌بندی حاد یا مزمن بودن عارضه غضروف که در تصویربرداری مشخص نیست
- بیمار قادر به انجام MRI نباشد
- MRI بیمار به پزشک در تشخیص کمکی نکند
- بررسی وضعیت عارضه در بیماری که قبلاً جراحی غضروف زانو انجام داده است
- بررسی وضعیت عارضه در بیماری که قبلاً جراحی مینیسک انجام داده است
در آرتروسکوپی تشخیصی زانو، جراح ارتوپد وضعیت غضروف، استخوان‌ها و بافتهای نرم زانو را به صورت ویدئویی روی مانیتور مشاهده کرده، عارضه و میزان آسیب‌دیدگی مفصل را بررسی می‌کند.
هدف از آرتروسکوپی تشخیصی زانو، بررسی مستقیم وضعیت زانو و اجزای آن، به منظور تشخیص عارضه و اتخاذ اقدام درمانی مناسب است.
روش انجام آرتروسکوپی زانو
مراحل انجام آرتروسکوپی زانو به هر هدفی که انجام شود در مراحل اولیه یکسان است. این مراحل به شرح زیر هستند:
- بیمار پس از انتقال به اتاق عمل تحت بیهوشی با روش مناسب قرار می‌گیرد. آرتروسکوپی زانو معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی منطقه‌ای و از کمر به پایین انجام می‌گیرد و به ندرت ممکن است از بی‌حسی موضعی استفاده شود.
- پس از بیهوش شدن بیمار، محل جراحی آماده و ضدعفونی شده، جراح چند برش کوچک به نام «پورتال» بر روی زانو ایجاد می‌کند.
- جراح از طریق این برش‌ها محلولی استریل را به داخل زانو تزریق می‌کند تا زانو منبسط شده و بتواند تجهیزات لازم را وارد فضای زانو کند. همچنین تزریق این محلول به جراح کمک می‌کند تا در حین جراحی بتواند داخل مفصل را دقیق و واضح مشاهده کند.
- پس از تزریق محلول، جراح آرتروسکوپ را از طریق یکی از برش‌های ایجاد شده وارد فضای زانو می‌کند تا دوربین جراحی متصل به آن از داخل زانو تصاویر ویدئویی گرفته و روی مانیتور نمایش دهد.
- جراح با استفاده از تصاویر روی مانیتور، آرتروسکوپ را هدایت می‌کند تا با بررسی فضای زانو، اختلالات آن را تشخیص دهد.
- پس از تشخیص عارضه، اگر جراح تصمیم به رفع آن از طریق جراحی را داشته باشد، می‌تواند از محل برش‌های جزئی روی زانو ابزار کوچک جراحی را وارد بدن بیمار کند. با این ابزار اقداماتی مانند تراشیدن، بریدن و برداشتن یک ضایعه یا بخیه زدن و گره زدن قابل انجام است.
در این مرحله در صورت نیاز به انجام جراحی و وجود شرایط لازم، پزشک جراحی آرتروسکوپی را متناسب با نوع و محل عارضه ادامه می‌دهد. مراحل فوق که بیشتر جنبه تشخیصی دارند، برای جراحی آرتروسکوپی عارضه‌های مختلف زانو یکسان بوده و از این مرحله به بعد، روند جراحی هر یک از عارضه‌ها متفاوت است.
- در آرتروسکوپی پارگی رباط صلیبی، پس از تهیه بافت پیوند یا «گرافت»، آن را با نخ بخیه مخصوص به هم تنیده و با استفاده از آرتروسکوپ، جایگزین رباط صلیبی پاره شده می‌کنند.
- در آرتروسکوپی پارگی مینیسک، اگر مینیسک قابل ترمیم باشد ابتدا ضایعات مینیسک پاره شده از زانو خارج می‌شود و سپس لبه‌های بخش باقی‌مانده مینیسک برای ترمیم آماده می‌شود. سپس با بخیه یا چسب قابل جذب، مینیسک ترمیم شده و در جای خود محکم می‌شود. در صورتی که مینیسک غیرقابل ترمیم باشد، جراح مینیسک پاره شده را جدا کرده و از زانو خارج می‌کند.
- در دبریدمان آرتروسکوپیک، بافت تخریب شده غضروف با آرتروسکوپی خارج شده و سطح غضروف صاف و صیقل می‌شود.
- در سینووکتومی آرتروسکوپیک، با استفاده از آرتروسکوپ بافت سینوویت تخریب شده، جدا می‌شود و از زانو خارج می‌گردد.
- در آرتروسکوپی تومورهای زانو، تومور با استفاده از آرتروسکوپ از بافت زمینه جدا شده و از زانو خارج می‌شود.
جراح پس از رفع عارضه، آرتروسکوپ را از بدن خارج کرده، محل برش‌ها را بخیه می‌زند و پانسمان می‌کند. معمولاً جراحی‌های آرتروسکوپی زانو به طور میانگین یک تا یک و نیم ساعت طول می‌کشد.
مراقبت‌ها و توانبخشی پس از آرتروسکوپی
مدت دوره بهبود و توانبخشی پس از آرتروسکوپی زانو، بسته به نوع آرتروسکوپی، سنگین یا سبک بودن جراحی و ویژگی‌های بیمار متفاوت است. در جدول زیر زمان تقریبی این دوره‌ها برای هر یک از انواع آرتروسکوپی زانو ارائه شده است:
| انواع آرتروسکوپی زانو | مدت زمان بهبودی | دوره توانبخشی |
|---|---|---|
| بهبودی اولیه طی ۶ الی ۸ هفته، بهبودی کامل طی ۶ الی ۹ ماه | توانبخشی به مدت ۶ الی ۱۲ ماه | |
| آرتروسکوپی پارگی مینیسک | بهبودی اولیه طی ۲ الی ۶ هفته، بازگشت به فعالیت‌های روزمره ۶ الی ۸ هفته |
توانبخشی به مدت ۳ الی ۶ ماه |
| بهبودی اولیه طی ۲ الی ۶ هفته، بازگشت به فعالیت‌های روزمره ۴ الی ۸ هفته | توانبخشی به مدت ۴ الی ۸ هفته | |
| سینووکتومی آرتروسکوپیک | مدت بهبودی بسته به شدت آسیب از ۵ هفته تا ۴ ماه متغیر است |
مدت توانبخشی بسته به شدت آسیب از ۱ تا ۴ ماه متغیر است |
| مدت بهبودی بسته به نوع و وسعت تومور متغیر است اما معمولاً ۶ تا ۸ هفته طول می‌کشد | مدت توانبخشی بسته به نوع تومور و وسعت آن متغیر است اما معمولاً ۶ تا ۸ هفته طول می‌کشد | |
| آرتروسکوپی تشخیصی | در صورت عدم نیاز به جراحی تکمیلی پس از تشخیص، مدت بهبودی بین ۶ الی ۸ هفته |
در صورت عدم نیاز به جراحی تکمیلی پس از تشخیص، توانبخشی به مدت ۶ الی ۸ هفته |
پس از آرتروسکوپی زانو برای رسیدن به نتیجه مطلوب، کاهش عوارض جراحی و بهبود هرچه سریع‌تر، بیمار باید در کنار توصیه‌های پزشک مراقبت‌های عمومی و ملاحظات خاص پس از آرتروسکوپی را رعایت کند. باید توجه داشت که توصیه‌های پزشک دقیقاً منطبق بر نیاز و شرایط بیمار است و به این مراقبت‌ها ارجحیت دارد.
مراقبت‌های محل عمل و نکات بهداشتی
- دستکاری نکردن و مراقبت از پانسمان محل جراحی به مدت ۲۴ ساعت
- پانسمان محل عمل با چسب مخصوص، پس از گذشت ۲۴ ساعت از جراحی
- بالا نگه داشتن پا هنگام استراحت با قرار دادن متکا زیر پاشنه پا، برای کاهش تورم، به مدت یک هفته
- استفاده از کمپرس یخ به مدت یک هفته پس از جراحی، برای کاهش تورم، چند بار در روز و هر بار ۳۰ دقیقه
- تعویض پانسمان در صورت خون‌آلود شدن
- خشک نگه داشتن محل جراحی تا سه روز پس از عمل
- استحمام دو روز پس از جراحی، با خشک نگه داشتن پانسمان
- شستشوی زخم با آب ولرم از روز پنجم پس از جراحی
- عدم استفاده از وان یا استخر تا دو هفته پس از جراحی
- مراقبت از بخیه‌های محل جراحی و دستکاری نکردن آن
- جدا کردن بخیه‌ها توسط پزشک، ۲ الی ۳ هفته پس از عمل
تغذیه، رژیم غذایی و داروها
- استفاده از مسکن برای کاهش درد تا چند روز پس از آرتروسکوپی با تجویز پزشک
- استفاده از مکمل‌های دارویی مانند کلسیم و ویتامین D در صورت تجویز پزشک
- در صورت تجویز پزشک، استفاده از داروهای ضد التهاب، داروهای ضد انعقاد و آنتی‌بیوتیک‌ها
- استفاده از فیبر و غذاهای ملین برای جلوگیری از یبوست
- مصرف آب به میزان کافی، برای دفع داروهای بیهوشی و جلوگیری از یبوست
- کنترل رژیم غذایی و عدم مصرف غذاهای چرب و پرکربوهیدرات برای جلوگیری از افزایش وزن پس از جراحی
- استفاده از مواد غذایی حاوی امگا ۳ برای بهبودی زخم
- استفاده از مواد غذایی حاوی کلسیم مانند لبنیات، برای کمک به استحکام استخوان‌های اطراف زانو
تحرک و فعالیت‌های بدنی
- استراحت کامل در ۲ روز اول پس از آرتروسکوپی
- اجتناب از وارد کردن هرگونه فشار بر روی زانو تا ۲ الی ۳ روز پس از آرتروسکوپی
- استفاده از بریس و زانوبند بلافاصله پس از آرتروسکوپی
- استفاده حمایتی از عصا و واکر پس از آرتروسکوپی
- شروع فعالیت‌های بدنی سبک معمولاً ۲ تا ۳ هفته پس از جراحی و با دستور پزشک
- بازگشت به فعالیت‌های روزمره و عادی معمولاً ۶ تا ۸ هفته پس از جراحی و با دستور پزشک (بسته به شرایط بیمار ممکن است این زمان تا چند ماه افزایش پیدا کند)
- انجام روزانه و مستمر تمرین‌های توانبخشی و ورزشی طبق دستور پزشک
موارد فوق تنها مراقبت‌های عمومی هستند که پس از هر عمل جراحی زانو، از جمله آرتروسکوپی، باید رعایت کنید. بااین‌حال بسته به نوع عارضه یا آسیب‌دیدگی زانو، نوع عملی که به‌وسیله آرتروسکوپی انجام خواهد شد نیز متفاوت است. طبعاً هر عمل متفاوت، مراقبت‌های بخصوص خود را می‌طلبد. ازاین‌رو در این قسمت به مراقبت‌های اختصاصی مربوط به رایج‌ترین جراحی‌های آرتروسکوپی زانو پرداخته‌ایم.
آرتروسکوپی پارگی رباط صلیبی
در دوره بهبودی، بیمار باید تا یک ماه از زانوبند استفاده کند. معمولاً با گذشت ۶ الی ۸ هفته از آرتروسکوپی پارگی رباط صلیبی، بهبود اولیه مناسبی حاصل می‌شود. با رعایت مراقبت‌ها و دستورات پزشک، معمولاً ۶ الی ۹ ماه پس از جراحی بهبود کامل حاصل شده و بیمار به زندگی عادی خود باز می‌گردد.
توانبخشی
- در هفته اول و دوم، با کاهش درد و تورم زانو، بیمار می‌تواند بدون اینکه وزن خود را روی زانو بیندازد به آهستگی شروع به راه رفتن کند، اما باید از عصا یا واکر کمک بگیرد.
- در بازه ۲ الی ۶ هفته پس از جراحی، بیمار باید تمرینات ورزشی پزشکی و فیزیوتراپی را طبق دستور پزشک آغاز کرده و ادامه دهد. تمرینات ورزشی پزشکی معمولاً شامل نشستن در حال انقباض عضله چهار سر ران، حرکت کشویی پاشنه، بالا بردن پا در حالت کشیده و صاف است. در پایان این دوره بیمار می‌تواند زانوی خود را خم و باز کند، تعادل خود را به‌دست بیاورد و در نهایت بدون نیاز به مسکن یا عصا به طور معمول راه برود.
- در حدود ۶ الی ۱۴ هفته پس از جراحی، دامنه حرکتی بیمار به طور کامل باز می‌گردد و بیمار قادر به بالا و پایین رفتن از پله‌ها می‌شود. معمولاً تمرینات ورزشی پزشکی در این دوره شامل حرکاتی مثل بالا بردن پا از بغل در حالت درازکش، پل، مینی اسکات، بلند کردن پاشنه، تحرک کشکک و پیچش همسترینگ در حالت دمرو میباشد.
- ۳ الی ۶ ماه پس از جراحی، با اجازه پزشک بیمار می‌تواند به تدریج فعالیت‌های طبیعی خود را از سر بگیرد و در پایان این دوره بیمار می‌تواند فعالیت‌هایی مانند دویدن نرم که بدون پریدن یا چرخش زانو است را بدون درد انجام دهد.
- ۶ الی ۹ ماه پس از جراحی بیمار می‌تواند ورزش‌های معمول را از سر بگیرد. البته ممکن است بیمار برای ورزش‌های حرفه‌‌ای و سنگین به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
آرتروسکوپی پارگی مینیسک
در دوره بهبودی، بیمار باید تا ۴ الی ۶ هفته به طور مداوم از زانوبند استفاده کند. هنگامی که بیمار توان پیدا کرد فعالیت‌های سبک را شروع کند، به هیچ وجه نباید زانوی خود را بچرخاند یا بیش از حد خم کند. معمولاً ظرف ۲ تا ۶ هفته پس از آرتروسکوپی ترمیم مینیسک بهبودی اولیه حاصل می‌شود. با گذشت ۶ تا ۸ هفته پس از جراحی، بیمار به طور کامل بهبود می‌یابد و می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرد.
توانبخشی
- از ۳ روز پس از جراحی بیمار می‌تواند به آهستگی، بدون انداختن وزن روی زانو، بدون خم کردن زانو بیش از ۴۵ درجه و با کمک عصا یا واکر راه برود.
- از هفته دوم پس از جراحی برای بازیابی دامنه حرکت زانو، بیمار می‌تواند تمرین‌های ورزشی پزشکی و فیزیوتراپی را آغاز کند. تمرین‌های ورزشی معمولاً شامل حرکات استاتیک چهار سر ران، حرکت کشویی پاشنه، بلند کردن پاشنه در حالت ایستاده، صاف کردن زانو در حالت دراز کش، مینی اسکات و همسترینگ با پاشنه میباشد. باید توجه داشت که حین تمرینات، زانو بیشتر از ۴۵ درجه خم نشود. بیمار برای راه رفتن باید کماکان از عصا یا واکر استفاده کند و بخشی از وزن خود را روی آن بیندازد.
- ۴ الی ۶ هفته پس از جراحی، بیمار می‌تواند بدون استفاده از عصا راه برود و زانو را تا ۹۰ درجه خم کند.
- ۶ الی ۸ هفته پس از عمل، بیمار دامنه حرکتی خود را باز می‌یابد و ظرفیت حرکتی عادی پیدا می‌کند. البته باید کماکان به تمرینات ورزشی پزشکی و فیزیوتراپی ادامه دهد.
- ۳ الی ۶ ماه پس از جراحی، فرد می‌تواند به فعالیت‌های ورزشی معمول خود باز گردد.
دبریدمان آرتروسکوپیک
در دوره بهبودی، بیمار باید تا یک هفته از زانوبند استفاده کند. در دو هفته اول دوره بهبودی، بیمار باید از لنگیدن در هنگام راه رفتن اجتناب کند. معمولاً ۲ هفته پس از دبریدمان آرتروسکوپیک، به تدریج علائم اولیه بهبودی نمایان شده و پس از ۶ هفته، بیمار بهبودی کامل خود را به دست می‌آورد.
توانبخشی
- در هفته اول پس از جراحی بیمار اجازه راه رفتن آهسته، بدون ایجاد فشار و انداختن وزن برروی زانو، با حمایت فیزیکی را دارد. هنگام راه رفتن به جای لنگیدن، باید فشار را بین پاشنه و انگشتان پا تقسیم کرد.
- معمولاً پس از یک هفته، بیمار می‌تواند فعالیت‌های سبک روزمره خود را انجام دهد.
- از هفته دوم به بعد بیمار باید تمرین‌های ورزشی پزشکی و فیزیوتراپی را انجام دهد تا عضلات اطراف مفصل تقویت شده و دامنه حرکتی زانو بازگردد. تمرین‌های ورزشی شامل انقباض عضلات چهار سر ران، حرکت کشویی پاشنه و صاف کردن زانو در حالت ایستاده میباشد.
- ۴ تا ۶ هفته پس از عمل، بیمار می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را شروع کند. همچنین می‌تواند پیاده‌روی سبک داشته باشد. در این مدت بیمار باید کماکان فیزیوتراپی و حرکات ورزشی توانبخشی را ادامه دهد.
- معمولاً ۶ تا ۸ هفته پس از عمل، فرد می‌تواند فعالیت‌های ورزشی معمول را شروع کند.
سینووکتومی آرتروسکوپیک
در دوره بهبودی، بیمار باید تا یک الی دو هفته از زانوبند استفاده کند. ممکن است پزشک برای کاهش درد و جلوگیری از عود التهاب سینوویال برای بیمار دارو تجویز کند و برای کاهش تورم، استفاده از کمپرس یخ یا کیسه آب گرم را توصیه کند. بهبودی کامل تا حد زیادی به میزانی که سینویوم زانو تخریب یا برداشته شده بستگی دارد و ممکن است بین ۵ هفته تا ۳ ماه زمان لازم داشته باشد.
توانبخشی
- در ۴۸ ساعت اول پس از جراحی، بیمار برای راه رفتن باید از حمایت فیزیکی و عصا استفاده کند.
- معمولاً در هفته اول پس از جراحی، بیمار باید فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی توانبخشی را با دستور پزشک آغاز کند تا دامنه حرکتی زانو بازیابی شود. فیزیوتراپی با دستگاه‌های حرکت غیرفعال پیوسته یا CPM انجام می‌شود. تمرینات ورزشی شامل حرکت کشویی پاشنه، انقباض عضلات چهار سر ران، بلند کردن پای کشیده در حالت خوابیده، تحرک کشکک و حرکت ساق پا میباشد.
- در دو هفته اول بیمار می‌تواند هنگام راه رفتن وزن خود را تا جایی که در زانو احساس درد نمی‌کند روی آن بیندازد.
- در هفته سوم تا ششم بیمار می‌تواند وزن خود را به طور کامل روی زانو بیندازد. البته حرکات ورزشی و فیزیوتراپی باید ادامه پیدا کند.
- از هفته ششم به بعد فرد می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهد.
- معمولاً ۶ الی ۸ هفته پس از جراحی فرد می‌تواند ورزش‌های معمول را انجام دهد. البته بسته به شدت سینووکتومی، ممکن است گاهی دوره توانبخشی طولانی‌تر شود و تا سه ماه ادامه پیدا کند.
آرتروسکوپی تومورهای زانو
در دوره بهبودی، بیمار باید تا یک هفته از زانوبند استفاده کند. معمولاً پس از برداشتن تومورهای معمولی و متوسط با آرتروسکوپی، برای بهبود اولیه ۲ الی ۴ هفته و برای بهبود کامل ۶ تا ۸ هفته زمان لازم است. اگر طی جراحی، بافت آسیب‌دیده نیز ترمیم شده باشد، همچنین برای تومورهای بزرگ یا تومورهایی که وسیع هستند مدت بهبودی طولانی‌تر خواهد بود.
توانبخشی
- بیمار ۴۸ ساعت پس از جراحی می‌تواند بدون فشار آوردن روی زانو و با حمایت فیزیکی راه برود. بیمار ممکن است مجبور شود فعالیت خود را تا زمانی که قدرت و حرکت زانو به حالت عادی بازگردد محدود کند.
- پس از یک هفته بیمار می‌تواند فیزیوتراپی و تمرین‌های ورزشی توانبخشی را شروع کند. تمرینات ورزشی شامل انقباض عضلات چهار سر ران، حرکت کشویی پاشنه، بلند کردن پای کشیده در حالت خوابیده و صاف کردن زانو در حالت ایستاده میباشد و ممکن است بنا به دستور فیزیوتراپیست چند بار در روز نیاز به انجام آن باشد.
- پس از ۲ تا ۴ هفته با ادامه فیزیوتراپی و ورزش‌های پزشکی، بیمار می‌تواند فعالیت‌های سبک روزمره خود را انجام دهد.
- ۴ تا ۶ هفته پس از عمل، بیمار می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را انجام دهد و پیاده‌روی سبک را شروع کند.
- معمولاً ۶ تا ۸ هفته پس از عمل، فرد می‌تواند فعالیت‌های ورزشی معمول را شروع کند. البته بسته به نوع و وسعت تومور ممکن است دوره توانبخشی طولانی‌تر باشد و تا سه ماه ادامه پیدا کند.
آرتروسکوپی تشخیصی
در دوره بهبودی، بیمار باید تا یک هفته از زانوبند و جوراب مخصوص استفاده کند. معمولاً ۴ تا ۶ هفته پس از آرتروسکوپی تشخیصی، بهبودی اولیه حاصل می‌شود و پس از ۶ الی ۸ هفته، فرد به طور کامل بهبود می‌یابد.
توانبخشی
- دو روز پس از آرتروسکوپی تشخیصی بیمار می‌تواند بدون اینکه وزن خود را روی زانو بیندازد، با استفاده از عصا راه برود. بیمار نباید تا ۱۰ روز هنگام راه رفتن عصا را کنار بگذارد.
- از هفته دوم پس از جراحی بیمار باید فیزیوتراپی و حرکات ورزشی پزشکی را شروع کند تا عضلات زانو تقویت شده و حرکت طبیعی زانو بازیابی شود. حرکات ورزشی معمولاً شامل انقباض عضلات چهار سر ران، بالا بردن پا از بغل در حالت درازکش، حرکت کشویی پاشنه، بلند کردن پاشنه در حالت ایستاده، تحرک کشکک، مینی اسکات و پیچش همسترینگ میباشد.
- ۲ الی ۴ هفته پس از جراحی، بیمار می‌تواند فعالیت‌های سبک خود را انجام دهد. بیمار باید فیزیوتراپی و ورزش‌های توانبخشی خود را ادامه دهد.
- ۴ الی ۶ هفته پس از جراحی، بیمار می‌تواند فعالیت‌های معمول خود را انجام دهد و پیاده‌روی آهسته را شروع کند.
- معمولاً ۶ تا ۸ هفته پس از جراحی، فرد توان خود را بازیافته و می‌تواند فعالیت‌های ورزشی معمول را شروع کند.
عوارض آرتروسکوپی زانو
به طور کلی آرتروسکوپی زانو جراحی کم خطری است، اما گاهی ممکن است خطرات و عوارضی را در پی داشته باشد. بعضی از این عوارض ناشی از بیهوشی و فرآیند عمومی جراحی هستند و پس از هر جراحی دیگری نیز ممکن است بروز یابند و بعضی دیگر، عوارض خاص آرتروسکوپی زانو هستند. عوارض آرتروسکوپی زانو معمولاً موقت هستند و با انجام اقدامات ساده‌ای میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. معمولاً عوارض پس از آرتروسکوپی زانو نگران کننده نیستند، اما در مواردی نیازمند اقدام فوری است.
- تورم زانو و اطراف آن: تورم یکی از شایع‌ترین عوارض پس از آرتروسکوپی زانو است که نشانه التهاب مفصل زانو میباشد. پس از آرتروسکوپی ممکن است زانو دچار تورم شود. تورم پس از جراحی معمولاً موقتی است، اما گاهی ممکن است تا ۳ ماه ادامه پیدا کند. تورم پس از جراحی معمولاً با مصرف داروهای ضد التهاب تجویز شده توسط پزشک، استراحت و فشار نیاوردن روی زانو، قرار دادن کمپرس یخ، استفاده از زانوبند و بالا آوردن پا در هنگام خوابیدن بهبود می‌یابد.
- درد زانو و ساق پا: درد پس از آرتروسکوپی زانو عارضه‌ای شایع است که معمولاً موقتی بوده و به مرور زمان رفع می‌شود. شدید یا خفیف بودن درد به میزان آسیب‌دیدگی زانو، نوع آرتروسکوپی و اقداماتی که روی زانو انجام شده است بر می‌گردد. درد پس از جراحی را میتوان با مصرف داروهای مسکن تجویز شده، کمپرس یخ، بالا آوردن زانو هنگام استراحت و انجام حرکات توانبخشی و فیزیوتراپی رفع کرد.
- سفت شدن و خشکی مفصل زانو: پس از آرتروسکوپی زانو ممکن است به دلیل تورم مفصل و یا ترمیم شدن بافت‌ها پس از جراحی، مفصل زانو دچار سفتی شود. این عارضه نسبتاً شایع است. با انجام فیزیوتراپی و حرکت دادن اصولی مفصل پس از آرتروسکوپی، میتوان تا حدودی از ایجاد سفتی در مفصل زانو جلوگیری کرد. همچنین در صورت بروز سفتی در مفصل زانو، میتوان با انجام حرکات توانبخشی و فیزیوتراپی آن را رفع نمود.
- محدودیت حرکتی زانو: محدودیت حرکتی پس از آرتروسکوپی زانو عارضه نسبتاً شایعی است و به دلیل التهاب و تورم مفصل یا آسیب‌دیدن اجزای زانو ایجاد می‌شود. این عارضه معمولاً موقتی است و با کاهش تورم و گذشت زمان بهتر می‌شود. برای رفع محدودیت حرکتی زانو باید در کنار تمرینات توانبخشی و فیزیوتراپی، سایر اقداماتی که باعث کاهش التهاب زانو می‌شود را نیز انجام داد.
- بروز عفونت: پس از آرتروسکوپی ممکن است در مفصل زانو و یا در محل برش‌های جراحی عفونت بروز یابد. این عارضه می‌تواند با علائمی مانند تورم، التهاب، درد و تب و لرز همراه باشد، که با مصرف آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود.
- لخته شدن خون: این عارضه در افراد معمولی نادر است، اما افراد مسن یا افراد مبتلا به مشکلات خونی ممکن است پس از آرتروسکوپی دچار لخته شدن خون شوند. در صورت ایجاد لخته خون امکان سکته قلبی، سکته مغزی و آمبولی ریه وجود دارد. برای جلوگیری از لخته شدن خون، داروهای رقیق کننده و ضد انعقاد تجویز می‌شود و توصیه می‌شود بیمار پس از آرتروسکوپی تحرک کافی داشته باشد.
هزینه آرتروسکوپی زانو
هزینه آرتروسکوپی زانو به عوامل مختلفی مانند نوع عارضه، شدت آسیب زانو، اقداماتی که با آرتروسکوپی روی زانو انجام می‌شود، سنگین یا سبک بودن جراحی، کلینیک محل جراحی و پوشش بیمه‌ای بستگی دارد. به طور کلی هرچه میزان آسیب‌دیدگی زانو شدید‌تر باشد، جراحی سنگین‌تر و طولانی‌تر باشد و اقدامات انجام شده طی جراحی پیچیده‌تر و تخصصی‌تر باشد، هزینه جراحی بیشتر خواهد بود. معمولاً آرتروسکوپی ترمیم رباط صلیبی و پس از آن آرتروسکوپی ترمیم مینیسک، پرهزینه‌تر از سایر انواع آرتروسکوپی هستند و آرتروسکوپی تشخیصی معمولاً هزینه کمتری نسبت به سایر انواع آرتروسکوپی دارد.
سوالات متداول
آیا آرتروسکوپی زانو درد دارد؟
هنگام جراحی آرتروسکوپی بیمار به طور کامل بیهوش و یا از کمر به پایین بی‌حس می‌شود. به همین دلیل هیچ‌گونه دردی را در حین آرتروسکوپی احساس نمی‌کند. اما پس از جراحی و در دوره بهبودی بیمار معمولاً مقداری درد را تجربه می‌کنند. در بیشتر موارد درد خفیف و موقتی است و با داروهای مسکن برطرف می‌شود.
آرتروسکوپی زانو بهتر است یا جراحی باز زانو؟
انتخاب بهترین شیوه درمان با نظر متخصص و با سنجیدن تمام جوانب انجام می‌شود، اما به طور کلی هنگامی که درمان یک اختلال هم با آرتروسکوپی امکان پذیر باشد و هم با جراحی باز، روش آرتروسکوپی انتخاب کم خطر‌تر، کم عارضه‌تر و اثربخش‌تری نسبت به جراحی باز است.
تفاوت آرتروسکوپی زانو با جراحی بسته زانو چیست؟
جراحی بسته زانو همان آرتروسکوپی زانو و نام دیگر آن است. به این دلیل به آرتروسکوپی زانو جراحی بسته گفته می‌شود که طی آن هیچ برش و جراحت وسیعی روی زانو ایجاد نمی‌شود و نیازی به بریدن و باز کردن بافتهای زانو ندارد.
آیا آرتروسکوپی فقط برای زانو انجام می‌شود؟
خیر. آرتروسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی برای مفاصل است و روی هر یک از مفاصل حرکتی مانند زانو، شانه، آرنج، مفصل ران، مچ دست و مچ پا قابل انجام است.
مزایای آرتروسکوپی زانو نسبت به جراحی باز چیست؟
از مزایای آرتروسکوپی زانو نسبت به جراحی باز میتوان به عدم ایجاد برش وسیع حین جراحی، جراحت کمتر، تهاجم کمتر، دقت بیشتر، زمان کوتاهتر جراحی، عوارض جانبی کمتر، آسیب کمتر به بافتهای سالم و دوره نقاهت کوتاهتر اشاره کرد.
آیا پس از درمان با آرتروسکوپی زانو امکان عود بیماری وجود دارد؟
بله. اگرچه در بسیاری از موارد پس از آرتروسکوپی زانو مشکل به طور کامل و برای همیشه برطرف می‌شود، اما در مواردی مانند ترمیم رباط صلیبی و ترمیم مینیسک، امکان بروز مجدد آسیب و برگشت بیماری وجود دارد.
آیا پارگی کامل رباط صلیبی با آرتروسکوپی زانو قابل درمان است؟
بله. پارگی کامل رباط صلیبی با آرتروسکوپی قابل درمان است. در این جراحی، رباط آسیب‌دیده با بافت پیوندی که از تاندون کشکک یا تاندون همسترینگ بدن بیمار یا اهدا کننده جدا شده است جایگزین می‌شود.
آیا به غیر از ترمیم مینیسک، برداشتن مینیسک هم با آرتروسکوپی زانو امکان پذیر است؟
بله. آرتروسکوپی زانو علاوه بر تشخیص آسیب‌دیدگی مینیسک و ترمیم مینیسک، برای برداشتن کامل مینیسک یا مینیسککتومی نیز استفاده می‌شود.
کدام تومورها را میتوان با آرتروسکوپی زانو برداشت؟
تومورهای خوش‌خیم زانو که در بافت نرم زانو قرار دارند با آرتروسکوپی قابل برداشتن هستند. تومورهای بدخیم زانو با آرتروسکوپی قابل برداشتن نیستند و نیاز به جراحی باز دارند. همچنین تومورهایی که در بافت استخوانی زانو قرار دارند نیز با آرتروسکوپی درمان نمی‌شوند.
چه زمانی از آرتروسکوپی زانو برای تشخیص استفاده می‌شود؟
معمولاً هنگامی از آرتروسکوپی تشخیصی استفاده می‌شود که عارضه زانو با روش‌های تصویر برداری مانند MRI قابل تشخیص نباشد، جراح به مشاهده و بررسی عینی اجزای زانو نیاز داشته باشد و یا بیمار قبلاً جراحی مینیسک یا غضروف زانو انجام داده و مجدد دچار عارضه شده باشد.
آیا آرتروسکوپی زانو با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود؟
در غالب موارد آرتروسکوپی زانو تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی ناحیه‌ای و از کمر به پایین بیمار انجام می‌شود. به ندرت در مواردی که بیمار امکان بیهوشی یا بی‌حسی ناحیه‌ای را نداشته باشد، برای آرتروسکوپی‌های سبک ممکن است از بی‌حسی موضعی زانو استفاده شود.
آیا آرتروسکوپی زانو در مطب انجام می‌شود؟
خیر. به دلیل نیاز به بیهوشی یا بی‌حسی ناحیه‌ای، نیاز به مراقبت حین و بعد از آرتروسکوپی وجود دارد. به همین دلیل غالباً آرتروسکوپی در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز جراحی سرپایی انجام می‌شود.
آیا قبل از آرتروسکوپی زانو باید بستری شوم؟
آرتروسکوپی زانو یک جراحی سرپایی است و نیازی به بستری طولانی بیمار پیش از جراحی نیست. معمولاً چند ساعت پیش از جراحی بیمار باید در مرکز درمانی حضور پیدا کند و برای آماده‌سازی جراحی بستری شود.
چند روز پس از آرتروسکوپی زانو از مرکز درمانی مرخص می‌شوم؟
معمولاً پس از آرتروسکوپی زانو نیازی به بستری طولانی مدت نیست. در بسیاری از مواقع چند ساعت پس از جراحی که حال بیمار مساعد شد از مرکز درمانی ترخیص می‌شود. در برخی مواقع که جراحی سنگین باشد، بیمار بیهوشی عمومی گرفته باشد، شرایط خاصی از نظر سلامتی داشته باشد و یا نیاز به کنترل و مراقبت‌های پس از عمل داشته باشد، ممکن است یک یا دو روز در بیمارستان بستری شود.
آرتروسکوپی زانو چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان آرتروسکوپی زانو به نوع عارضه، میزان آسیب‌دیدگی زانو و اقداماتی که در حین جراحی روی بیمار انجام می‌شود بستگی دارد. در بیشتر موارد آرتروسکوپی زانو کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. اما در مواردی مانند پارگی رباط صلیبی که جراحی پیچیده‌تر است، ممکن زمان جراحی تا ۲ ساعت یا کمی بیشتر طول بکشد.
دوره نقاهت پس از آرتروسکوپی زانو چقدر است؟
طول دوره بهبودی بسته به عواملی مانند وضعیت جسمی بیمار، نوع و شدت عارضه زانو، اقداماتی که طی آرتروسکوپی روی زانو انجام می‌شود و مراقبت‌های پس از جراحی بیمار متفاوت است. در موارد معمول، بهبودی اولیه حدوداً ظرف ۲ تا ۴ هفته و بهبودی کامل حدوداً ظرف ۶ تا ۸ هفته حاصل می‌شود. اما در آرتروسکوپی‌های سنگین و پیچیده مانند پارگی رباط صلیبی، دوره بهبودی ممکن است تا ۹ ماه طول بکشد.
چه مدت بعد از آرتروسکوپی زانو می‌توانم دوش بگیرم؟
دو روز بعد از آرتروسکوپی زانو بیمار می‌تواند به شرط خشک نگه داشتن پانسمان زانو دوش بگیرد. معمولاً ۵ روز بعد از جراحی با اجازه پزشک میتوان زخم محل جراحی را با آب ولرم شستشو داد.
تا چه مدت بعد از آرتروسکوپی زانو باید از زانوبند استفاده کنم؟
بیمار باید بلافاصله بعد از آرتروسکوپی زانو از زانوبند استفاده کند. معمولاً در آرتروسکوپی‌های سبک مانند نوع تشخیصی و دبریدمان آرتروسکوپیک برای ۱ الی ۲ هفته و برای آرتروسکوپی‌های سنگین مانند پارگی رباط صلیبی و پارگی مینیسک برای ۴ تا ۶ هفته بعد از جراحی بیمار باید از زانوبند استفاده کند.
چند روز بعد از آرتروسکوپی زانو می‌توانم راه بروم؟
بسته به توصیه پزشک معمولاً بین ۱ تا ۳ روز بعد از جراحی بیمار باید بدون فشار وارد کردن به زانو با کمک عصا یا واکر شروع به راه رفتن آهسته کند. در طول دوره بهبودی، با بازگشت دامنه حرکتی زانو، بازگشت تعادل حرکتی و با نظر پزشک، بیمار می‌تواند مدت زمان و سرعت راه رفتن را افزایش دهد تا به تدریج به راه رفتن عادی بازگردد.
تا چه مدت بعد از آرتروسکوپی زانو باید از عصا استفاده کنم؟
در روزهای ابتدایی که بیمار اجازه راه رفتن را پیدا می‌کند باید حتماً از عصا یا واکر استفاده کند. در جراحی‌های سبک تا ۱ الی ۲ هفته و در جراحی‌های سنگین تا ۴ الی ۶ هفته پس از عمل بیمار باید با کمک عصا یا واکر راه برود. با بهبود زانو، بازگشت دامنه حرکتی و هنگامی که بیمار به تعادل رسید، با مشورت پزشک می‌تواند عصا را کنار بگذارد و بدون حمایت فیزیکی راه برود.
بعد از آرتروسکوپی زانو چه زمانی میتوان فعالیت‌های سبک روزمره را شروع کرد؟
تعیین زمان مناسب باید توسط پزشک و با توجه به روند بهبودی و شرایط بیمار انجام شود، اما به طور معمول ۲ الی ۳ هفته پس از آرتروسکوپی زانو بیمار می‌تواند فعالیت‌های سبک روزمره را انجام دهد.
چه مدت بعد از آرتروسکوپی زانو می‌توانم فعالیت‌های عادی خود را داشته باشم؟
بازگشت به فعالیت‌های عادی و روزمره مستلزم بهبودی کامل زانو است. با نظر پزشک و با توجه به شرایط بیمار و وضعیت بهبودی، به طور معمول ۶ الی ۸ هفته پس از آرتروسکوپی زانو بیمار می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را شروع کند. در جراحی‌های سنگین زانو که دوره بهبود طولانی‌تر است، ممکن است این زمان تا چند ماه افزایش پیدا کند.
چه مدت بعد از آرتروسکوپی زانو می‌توانم رانندگی کنم؟
رانندگی کردن به دلیل فشار دادن پا روی پدال‌ها نیاز به بهبود نسبی زانو پس از آرتروسکوپی دارد و از این رو زمان مناسب برای رانندگی به شرایط بیمار بستگی دارد. پزشک باید زمان مناسب برای رانندگی را تعیین کند، اما این زمان معمولاً بین ۲ الی ۴ هفته پس از انجام آرتروسکوپی است.
فعالیت‌های دوره توانبخشی شامل چه مواردی است؟
فعالیت‌های دوره توانبخشی شامل تحرک بدنی، فیزیوتراپی و انجام تمرینات ورزشی متناسب با شرایط زانو است و با هدف بازگرداندن دامنه حرکتی، تقویت عضلانی و بازیابی تعادل بیمار انجام می‌شود.
تمرینات ورزشی دوره توانبخشی پس از آرتروسکوپی زانو چیست؟
تمرینات ورزشی در این دوره با توجه به عارضه زانو و متناسب با شرایط بیمار تجویز می‌شود. این تمرینات می‌تواند شامل حرکات استاتیک چهار سر ران، نشستن در حال انقباض عضله چهار سر ران، حرکت کشویی پاشنه، بالا بردن پا در حالت کشیده و صاف، بالا بردن پا از بغل در حالت درازکش، صاف کردن زانو در حالت دراز کش، صاف کردن زانو در حالت ایستاده، پل، مینی اسکات، بلند کردن پاشنه، تحرک کشکک، پیچش همسترینگ در حالت دمرو، پیچش همسترینگ با پاشنه و حرکت ساق پا باشد.
